Κυριακή, 7 Φεβρουαρίου 2010

Ενημερωτικό Σημείωμα για αγορά καυσίμων


Ι. Σύντομο ιστορικό


Από το γραφείο του πρωθυπουργού σε συνεργασία με το γραφείο του αντιπροέδρου της κυβέρνησης συστάθηκε ειδική ομάδα με εκπροσώπους των συναρμόδιων υπουργείων με στόχο την διερεύνηση και αντιμετώπιση των προβλημάτων στην αγορά καυσίμων. Η αγορά καυσίμων εμπίπτει στην αρμοδιότητα του υπουργείου Οικονομικών, ως προς την φορολογία (ΓΓΤΦΘ, ΓΓΠΣ) και την αντιμετώπιση της λαθρεμπορίας(ΣΔΟΕ), του πρώην υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας (νυν Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας) για τον έλεγχο των τιμών(ΓΓΕ), του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ως προς την εποπτεία της αγοράς, την ρύθμιση του πλαισίου, την θέσπιση τεχνικών και ποιοτικών προδιαγραφών, τον έλεγχο των εισροών και εκροών, την εφαρμογή των κανονισμών που αφορούν στην παραγωγή, εγκατάσταση, αποθήκευση, μεταφορά, διανομή, προμήθεια, ασφάλεια των ενεργειακών και ορυκτών πόρων, αγαθών και υπηρεσιών (ΓΓ Ενεργειας και Κλιματικής Αλλαγής), του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, ως προς τον έλεγχο για την άδεια λειτουργίας των πρατηρίων υγρών καυσίμων και το ρυθμιστικό πλαίσιο των εμπορευματικών μεταφορών και του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης ως προς τα θέματα προστασίας του καταναλωτή(ΓΓΚ). Στην ομάδα συμμετέχει και η Ειδική Γραμματεία για τον Ψηφιακό Σχεδιασμό, ως αρμόδια για τη συγχρηματοδότηση των δράσεων από το ΕΣΠΑ μέσω του ΕΠ Ψηφιακή Σύγκλιση.
Η ομάδα συνεδρίασε σε πλήρη σύνθεση στις 27/12 σε επίπεδο Γενικών Γραμματέων και στις 27/1/2010 σε επίπεδο εκπροσώπων–συνεργατών τους και υπηρεσιακών παραγόντων. Η ομάδα πρότεινε την ανάληψη δράσεων στους ακόλουθους τομείς: φορολογία, λαθρεμπόριο,  έλεγχο της αγοράς καυσίμων και  προστασία καταναλωτών.

ΙΙ.   Προτάσεις για την αγορά καυσίμων
Αναφέρονται συνοπτικά οι προτεινόμενες λύσεις, οι οποίες θα πρέπει να διερευνηθούν περαιτέρω με συστηματικό τρόπο σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία και τους ενδιαφερόμενους φορείς.

ΦΟΡΟΛΟΓΊΑ:Για τη φορολογία πρατηρίων υγρών καυσίμων (λιανικό εμπόριο) προτείνεται η εγκατάσταση ταμειακών αποδείξεων στο χώρο των αντλιών. Δεν έχει διερευνηθεί η δυνατότητα φορολόγησης των καυσίμων στην πηγή, ώστε να αντιμετωπιστεί η διαφυγή εσόδων από λαθρεμπόριο ή νοθεία των καυσίμων. Ως προς αυτό το σημείο οι αρμόδιες υπηρεσίες τελωνείων έχουν εκφέρει αντιρρήσεις χωρίς να έχει γίνει πλήρως κατανοητός ο λόγος.
Για τη φορολογία του πετρελαίου θέρμανσης οι αρμόδιες υπηρεσίες (φορολογίας-ΓΓΠΣ)προτείνουν ως άμεσο μέτρο τον εμπλουτισμό των στοιχείων των παραστατικών ώστε να εμφανίζεται και ο τελικός καταναλωτής και το μέσο διακίνησης, ενώ θεωρούν (ειδικά οι τελωνειακές υπηρεσίες) ότι ο ΗΦΑΙΣΤΟΣ ως σύστημα δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για την επιστροφή του ΕΦΚ. Προτείνεται η σύνδεση των στοιχείων του με άλλα πληροφοριακά συστήματα του υπουργείου οικονομικών και με ΔΕΗ, ΔΕΠΑ για διασταύρωση και έλεγχο της πραγματικής κατανάλωσης. Στις έως τώρα συζητήσεις δεν έχει υποβληθεί η πρόταση της εξίσωσης του ΕΦΚ πετρελαίου θέρμανσης με το πετρέλαιο κίνησης. Αναμένεται να ολοκληρωθεί η καταγραφή των διαφορετικών ειδών καυσίμων με τους φόρους ή τέλη που βαρύνονται, καθώς και τα έσοδα που αποφέρουν στο δημόσιο.

ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΟ:Για το λαθρεμπόριο, ως προς τις εξαγωγές (σε τρίτες χώρες αλλά και εντός ΕΕ)το ΣΔΟΕ προτείνει μεταξύ άλλων την επαναφορά διατάξεων που αφορούσαν τα συνοδευτικά παραστατικά που υποχρεωτικά έχουν τα βυτιοφόρα καυσίμων που πραγματοποιούν τέτοιες συναλλαγές, καθώς και την αυτόματη αποστολή των ηλεκτρονικών ΣΔΕ στο ΣΔΟΕ και την ΕΛΥΤ.
Ως προς το λαθρεμπόριο που λαμβάνει χώρα κατά τη διακίνηση του καυσίμου (πρόσμιξη με τουλουόλες, κλπ) μετά τη φόρτωση από τα διυλιστήρια, προτείνεται η διερεύνηση της εφαρμογής του συστήματος ιχνηλάτησης (DNA). Σύνθετα βιοχημικά και βιολογικά μόρια (DNA, αντισώματα) τοποθετούνται  σε μικροποσότητες σε καύσιμα στα διυλιστήρια ή στις κεντρικές δεξαμενές αποθήκευσης και χρησιμοποιούνται ως μοναδικοί δείκτες μαρκάροντας κάθε φορτίο με μοναδικό κωδικό. Η αναγνώριση των δεικτών γίνεται με ειδικές φορητές συσκευές οπουδήποτε  και στη συνέχεια τα μη κανονικά δείγματα αποστέλλονται σε πιστοποιημένα εργαστήρια για αναλυτικό έλεγχο. Με τον τρόπο αυτό είναι εφικτό να εντοπιστεί εύκολα η νοθεία αλλά και οι διαδρομές της λαθρεμπορίας Δεν έχουμε ακόμη τις απόψεις των αρμοδίων υπηρεσιών για την υιοθέτηση της παραπάνω μεθόδου.
Το ΣΔΟΕ προτείνει την κατάργηση των τελωνειακών κλιμακίων στις φορολογικές αποθήκες και την επαναφορά του συστήματος της υποχρεωτικής καταβολής εγγύησης από τον εγκεκριμένο αποθηκευτή για την παραγωγή, μεταποίηση και κατοχή ενεργειακών προϊόντων. Σε περίπτωση παράβασης εισπράττεται άμεσα ο φόρος (ελάχιστη εγγύηση 293.470 ευρώ).
Ως προς το ναυτιλιακό καύσιμο, προτείνεται η εγκατάσταση GPS σε κάθε εφοδιαστικό μέσο (βυτιοφόρα και σλέπια).

ΕΛΕΓΧΟΣ: στο ν. 3784/2009 προβλέπεται η εγκατάσταση συστήματος εισροών-εκροών στα πρατήρια υγρών καυσίμων που θα συνδέεται υποχρεωτικά με φορολογικό ηλεκτρονικό μηχανισμό. Απαιτείται η έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης των υπουργείων Υποδομών-Μεταφορών και Δικτύων και (νυν) Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας για τις προδιαγραφές του συστήματος και έκδοση απόφασης του υπουργού Οικονομικών για τη σύνδεση του συστήματος με τον φορολογικό ηλεκτρονικό μηχανισμό. Η ΚΥΑ έχει ετοιμαστεί, αποτέλεσε δε αντικείμενο δημόσιας διαβούλευσης κατά την οποία αναδείχθηκαν αρκετά πρακτικά προβλήματα από την τυχόν εφαρμογή της. Μέχρι σήμερα δεν δημοσιεύθηκε λόγω αμφιβολιών του αρμόδιου υφυπουργού (κατόπιν εισήγησης της διεύθυνσης μετρολογίας) για την αξιοπιστία του συστήματος και την αποτελεσματικότητα του μέτρου. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι απαιτείται διαπίστευση του συστήματος από το ΕΣΥΔ χωρίς να υπάρχει δυνατότητα αντιμετώπισης πρακτικών προβλημάτων που θα παρουσιαστούν κατά την εφαρμογή του (απόκλιση μετρήσεων,  τεχνικές βλάβες,αυξημένο κόστος εγκατάστασης). Έχει εξεταστεί η δυνατότητα χρηματοδότησής του από το ΕΣΠΑ μέσω του προγράμματος Ψηφιακή Σύγκλιση ή Ανταγωνιστικότητα. Προτείνεται η αντικατάσταση του συστήματος εισροών-εκροών με σύστημα εκροών που θα συνδέεται με ηλεκτρονικό φορολογικό μηχανισμό ως πιο άμεση, αποτελεσματική και φθηνή. Ορισμένες προτάσεις που αφορούν το λαθρεμπόριο (tracers, GPS,) αντιμετωπίζουν και το πρόβλημα του ελέγχου των καυσίμων από το διυλιστήριο έως την τελική κατανάλωση. Τμήμα του ελέγχου αφορά και τη διαρροή καυσίμων από δεξαμενές, πρόβλημα που αντιμετωπίζεται σε υποχρεωτική εγκατάσταση ηλεκτρονικού συστήματος που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί συμπληρωματικά και για φορολογικούς λόγους.

ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ: Για την προστασία των καταναλωτών από την αισχροκέρδεια κατά την εμπορία αλλά και τη νοθεία του καυσίμου προτάθηκε κατά τη διαβούλευση η εφαρμογή μέτρων όπως η αναβάθμιση του παρατηρητηρίου τιμών καυσίμων με ζωντανή τιμοληψία, εγκατάσταση ηλεκτρονικών πινάκων για ενημέρωση των οδηγών για τη φθηνότερη τιμή λιανικής πώλησης υγρών καυσίμων σε κλειστούς αυτοκινητόδρομους και μεγάλους δήμους. Ήδη έχουν αναπτυχθεί σε ιδιωτικό επίπεδο εφαρμογές (αυτόματη ανάρτιση στο διαδίκτυο των φθηνότερων τιμών πώλησης βενζίνης από τη Ναυτεμπορική) που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως παράδειγμα. Η σύνδεση του συστήματος των εκροών (προτάθηκε ανωτέρω για φορολογία-έλεγχο) με το παρατηρητήριο τιμών θα εξασφάλιζε επίσης άμεση ενημέρωση των καταναλωτών. Επίσης η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει προτείνει τρόπους αναλυτικού επιμερισμού του κόστους παραγωγής –εμπορίας πετρελαιοειδών με τρόπο που θα επιτρέπει τον έλεγχο της αισχροκέρδειας (πρόταση που αφορά τον έλεγχο αλλά θα έχει θετικές συνέπειες και στους καταναλωτές και στον τρόπο φορολόγησης των καυσίμων σε κάθε στάδιο διακίνησης).  Στις σχετικές συζητήσεις συμμετείχε μόνο η Γενική Γραμματεία Εμπορίου (που ελέγχει τις τιμές) αλλά δεν κλήθηκε η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή.


ΙΙΙ. Η θέση μας

Στο παρόν στάδιο και σύμφωνα με τις έως τώρα προτάσεις εισηγούμαστε τα ακόλουθα:
Α. Για τη φορολογία των καυσίμων
  • να διερευνηθεί συστηματικά η δυνατότητα φορολόγησης στην πηγή
  • να εφαρμοστούν οι προτάσεις της ΓΓΠΣ (καταχώριση στον ΗΦΑΙΣΤΟ και του ΑΦΜ του τελικού καταναλωτή και των στοιχείων του μέσου μεταφοράς, συνδεση με TAXISnet και στο μέλλον με ηλεκτρονικά συστήματα ΔΕΠΑ και ΔΕΗ για διασταύρωση πραγματικής καταναλωσης)

Β. Για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου
  • να εφαρμοστούν οι προτάσεις του ΣΔΟΕ που αναφέρονται ανωτέρω με προοδευτική εφαρμογή του συστήματος ιχνηλάτησης

Γ. Για τον έλεγχο των καυσίμων
  • εκτός της εντατικοποίησης των ελέγχων από τα ΚΕΔΑΚ εισηγούμαστε να τροποποιηθεί η ισχύουσα νομοθεσία και το σύστημα εισροών-εκροών να αντικατασταθεί από σύστημα εκροών που θα συνδέεται με ηλεκτρονικό φορολογικό μηχανισμό, ως πιο αξιόπιστο και με χαμηλότερο κόστος εγκατάστασης
  • Να εφαρμοστεί το σύστημα ιχνηλάτησης (προοδευτικά)
  • Να εξεταστεί η συμπληρωματικότητα των συστημάτων ελέγχου διαρροής καυσίμου και εκροών.

Δ. Για τους καταναλωτές
  • Να εφαρμοστούν οι προτάσεις της διαβούλευσης
  • Να συζητηθούν όλες οι προτάσεις και με τη Γ Γ Καταναλωτή

Στην παρούσα φάση συγκεντρώνουμε αναλυτικά στοιχεία από τα συναρμόδια υπουργεία και υπηρεσίες. Έχουν προγραμματιστεί επιμέρους συναντήσεις με κάθε υπουργείο και θα ακολουθήσει συνεδρίαση παρουσία όλων των αρμόδιων υπηρεσιών προκειμένου στη συνέχεια να γίνει η τελική ολοκληρωμένη εισήγησή μας για την αγορά καυσίμων με τον καθορισμό των προτεινόμενων δράσεων και του χρονοδιαγράμματος εφαρμογής.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου